Word jij of wordt jouw kind binnenkort 16 jaar? Of is dat misschien al het geval? Dat brengt veel veranderingen met zich mee. Het is namelijk goed om te weten dat vanaf 16 jaar iemand als ‘volwassen’ wordt beschouwd voor zaken die met zorg te maken hebben. Dat is opvallend, omdat normaal gesproken pas vanaf 18 jaar juridische volwassenheid wordt bereikt. Hoe zit dat precies?

Zelfstandig beslissen vanaf 16 jaar
In de wet staat dat iedere patiënt of cliënt, die 16 jaar of ouder is, zelfstandig beslissingen kan nemen over zijn of haar zorg. Bijvoorbeeld over een bepaald medisch onderzoek. Of over een bepaalde medische behandeling. Ook kan vanaf 16 jaar zelfstandig inzage worden gevraagd in het medisch dossier. Daarin is bijvoorbeeld terug te lezen wat een arts of hulpverlener over de zorg heeft gerapporteerd.

Zorgzaken kunnen ingewikkeld zijn
Het is wel belangrijk om te onthouden dat het soms moeilijk is om alles te begrijpen. Artsen of andere hulpverleners gebruiken vaak moeilijke termen. Daarnaast geven hulpverleners vaak veel informatie in één keer, wat het moeilijk kan maken om alles te onthouden. Het kan dan ook prettig zijn om niet alleen te gaan en iemand mee te nemen naar bijvoorbeeld een ziekenhuisafspraak.

Uitzondering
Soms bestaat er een uitzondering op de regel dat je vanaf 16 jaar ‘volwassen voor zorgzaken’ bent. Dat is het geval als de betrokkene zelf niet goed kan begrijpen wat een bepaalde beslissing betekent. Bijvoorbeeld omdat hij of zij de informatie niet goed kan begrijpen of afwegen, niet goed begrijpt wat de gevolgen van een besluit zijn, of geen besluit kan nemen. Dit wordt ook wel ‘wilsonbekwaam ter zake’ genoemd. De arts of hulpverlener bepaalt of dat aan de orde is. Dat bespreekt de arts met de betrokkene en zijn of haar vertegenwoordiger(s)

In dat geval kan de wettelijk vertegenwoordiger, samen met de betrokkene en namens hem of haar, beslissingen nemen. Vaak is een ouder of een ander familielid de wettelijk vertegenwoordiger. Sommige mensen hebben een mentor of bewindvoerder. In de wet staat dat een wettelijk vertegenwoordiger de betrokkene zoveel mogelijk moet betrekken bij het nemen van beslissingen over zorgzaken. Ook moet de wettelijk vertegenwoordiger de betrokkene stimuleren om zoveel mogelijk zelf te beslissen.

Wil je meer weten over beslissen in de zorg, kijk dan bijvoorbeeld op www.regelhulp.nl/onderwerpen/kwaliteit/rechten.

Deze bijdrage is geschreven door een advocaat gezondheidsrecht van Holla legal & tax.

Terug naar nieuws