Help, BRAND! Wat moet je weten? En hoe kun je je hierop voorbereiden als je een lichamelijke beperking hebt? We vragen het aan Egitte van Hoek. Zij is adviseur Brandveilig Leven en specialist brandpreventie in Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost. Én ze is bevelvoerder bij de brandweer in Valkenswaard,  brandweervrouw dus!

Egitte vertelt: 

Wat houd brandveiligheid in?
Brandveiligheid zijn alle (voorzorg)maatregelen die genomen worden om de kans op- en de impact van brand te verkleinen of weg te nemen, waardoor de gevolgen van brand zo minimaal mogelijk zijn.

Wat zijn de brandveiligheidsrisico’s in huis voor jongeren met een lichamelijke beperking?
Er is geen specifieke data bekend over brandveiligheidsrisico’s in huis voor jongeren met een lichamelijke beperking. Wel blijkt uit beschikbare data dat vooral volwassenen en ouderen het vaakst slachtoffer zijn van fatale woningbranden. Opvallend is dat het daarbij vaak gaat om mensen die verminderd zelfredzaam zijn bijvoorbeeld door een beperkte mobiliteit of een verstandelijke beperking.

(bron: Kerncijfers Veiligheidsregios, cijfers en statistiek rondom brandweer en brandweerzorg)

Waarom is het belangrijk om een vluchtplan te hebben en hoe stel je er één op voor jongeren met een lichamelijke beperking?
Het is voor iedereen belangrijk om na te denken wat hij of zij moet doen bij brand. Een goed vluchtplan kan jou en je gezin of huisgenoten helpen om veilig naar buiten te komen bij een brand.

Stel je voor: er breekt brand uit en je moet snel naar buiten. Voor jongeren met een lichamelijke beperking is het extra belangrijk om een goed doordacht vluchtplan te hebben, zodat je weet wie jou helpt, welke route het meest geschikt is en waar je naartoe moet. Op deze pagina van de website van de brandweer vind je handige tips om samen met je ouders, begeleiders of huisgenoten een plan te maken dat past bij jouw situatie. Zo sta je nooit alleen en weet iedereen wat ‘ie moet doen als het erop aankomt.

Wat zijn de belangrijkste stappen die jongeren met een lichamelijke beperking of ouders zelf kunnen nemen om brandveilig te blijven in huis?
Brandveilig leven begint met het voorkomen van risico’s. En het goede nieuws is: met een beetje opletten kom je al een heel eind. De meeste woningbranden ontstaan door heel gewone dingen. Denk aan een wasdroger die oververhit raakt, een pan die te lang op het vuur staat, roken in bed of een kaars die te dicht bij iets brandbaars staat. Ook een schoorsteen die al lang niet is schoongemaakt, kan brand veroorzaken.

Wat kun je zelf doen? Zorg ervoor dat je elektrische apparaten goed gebruikt, blijf in de buurt als je kookt, en zorg dat je altijd een passende deksel bij de hand hebt om een vlam in de pan te doven. Roken? Doe dat veilig en zeker niet in bed. Wees voorzichtig met kaarsen en let extra op als je aan het klussen bent met hitte of vuur. En laat de schoorsteen regelmatig vegen. Het klinkt allemaal logisch, maar juist bij deze dingen gaat het nog vaak mis.

Daarnaast zijn rookmelders ook superbelangrijk. Hang ze niet alleen op daar waar ze verplicht zijn zoals in de hal of op de overloop, maar ook in je slaapkamers. Zo word je meteen wakker als er ’s nachts rook ontstaat en kun je op tijd in actie komen. Dat geeft je kostbare seconden om jezelf en anderen in veiligheid te brengen. Controleer ook regelmatig of je rookmelders nog goed werken en vervang tijdig de batterijen. Ze kunnen écht het verschil maken bij brand!

Welke hulpmiddelen of aanpassingen kunnen jongeren met een lichamelijke beperking of hun ouders helpen om brandveiligheid in hun woning te vergroten?
Wanneer het gaat om brandveiligheid in woningen van jongeren met een lichamelijke beperking, zijn er verschillende belangrijke hulpmiddelen en aanpassingen die zowel jongeren als hun ouders kunnen helpen om de veiligheid te waarborgen. Allereerst is het van essentieel belang om de woning regelmatig te controleren op mogelijke brandrisico’s. De Brandweer biedt hiervoor een handige woningcheck die helpt bij het opsporen van mogelijke gevaren in huis. Deze checklist behandelt onder andere het vrijhouden van vluchtroutes, zodat iedereen snel en zonder belemmering kan evacueren in geval van brand, en het onderhouden van apparatuur zoals de cv-ketel, wat bijdraagt aan het verminderen van brandrisico’s.
Naast de rookmelder is ook de koolmonoxidemelder een belangrijke maatregel voor brandveiligheid. Koolmonoxide is een gevaarlijk, geur- en kleurloos gas dat vrijkomt bij onvolledige verbranding, bijvoorbeeld van gasapparatuur zoals boilers, geisers en kachels. Het is dodelijk bij inademing, maar vaak merk je pas dat er een gevaarlijke concentratie aanwezig is wanneer je al symptomen van vergiftiging hebt, zoals duizeligheid of hoofdpijn. Een koolmonoxidemelder detecteert dit gevaarlijke, geurloze gas en waarschuwt je hiervoor.

Natuurlijk zijn er nog andere belangrijke brandveiligheid hulpmiddelen en materialen. Bijvoorbeeld een brandblusser om kleine brandjes snel te doven. Het in huis hebben van dit soort hulpmiddelen zorgt voor extra bescherming en vergroot de brandveiligheid in huis. Maar ook de keuze voor brandveilige materialen, zoals vlam vertragende stoffen voor gordijnen en meubels, kunnen de verspreiding van vuur vertragen.

Maar wat als het dan toch misgaat?
Als het tóch misgaat en er ontstaat brand doe dan een bluspoging maar wel alleen als het veilig is! Sluit ramen en deuren om rook en vuur af te remmen en bel zo snel mogelijk 112. Zo geef je jezelf meer tijd én hulp is snel onderweg.

Wat moet een jongere met een lichamelijke beperking doen als er brand uitbreekt en ze niet in staat zijn om zichzelf snel te evacueren?
Als een jongere met een lichamelijke beperking niet in staat is om snel te evacueren bij brand, is het belangrijkste zo snel mogelijk te bellen naar 112. Geef duidelijk aan dat je hulp nodig hebt en vermeld dat je niet in staat bent om de woning snel te verlaten. Dit zorgt ervoor dat de brandweer meteen weet dat er iemand in gevaar is.

Als je niet in de brandende ruimte bent, is het belangrijk alle deuren en ramen te sluiten. Dit voorkomt dat het vuur meer zuurstof krijgt en de rook zich verder verspreidt. Rook is giftig en gevaarlijk voor je gezondheid. Dek eventuele kieren onder de deuren af met bijvoorbeeld en handdoek zodat rook niet naar binnen kan komen.
Wanneer je je in de brandende ruimte bevind en vluchten is niet mogelijk, wordt je overlevingskans aanzienlijk kleiner. Het is belangrijk om ook dan rustig te blijven totdat de brandweer arriveert. Blijf op de hoogte van de situatie en houd je telefoon bij de hand om de brandweer te laten weten waar je bent. Zij zullen snel ter plaatse zijn om je te redden.

Welke informatie hebben brandweermensen minimaal nodig om effectief te kunnen helpen bij brand in een situatie waar een jongere met een lichamelijke beperking woont?
Bij het bellen naar 112 in een situatie waar een jongere met een lichamelijke beperking in huis is, is het belangrijk om een zo compleet mogelijke melding te geven. Vermeld duidelijk wat de aard van de lichamelijke beperking is van de jongere en waar de jongere zich bevindt in huis. Daarnaast is het belangrijk aan te geven of er nog andere mensen in huis zijn en waar ze zich bevinden. Dit helpt de brandweer om de juiste voertuigen en middelen in te zetten.
Geef ook aan of er beperkingen zijn om binnen te komen, zoals afgesloten deuren of ramen. Bij aankomst van de hulpverleners is het belangrijk om hen, indien mogelijk, op te vangen en hen op de hoogte te stellen van de huidige situatie. Dit zorgt ervoor dat de brandweer effectief en snel kan handelen om de situatie onder controle te krijgen.

Wat zou je onze jongeren en ouders mee willen geven?
Ben je bewust van de risico’s rondom brand en handel er actief naar om de kans op brand te verkleinen.
Heel belangrijk, voor iedereen maar zéker voor jongeren met een lichamelijke beperking, is het maken en oefenen van een vluchtplan. Door het er thuis met elkaar over te hebben en een plan te maken ben je voorbereid op brand. Hierdoor weet iedereen wat te doen bij een brand en ben je beter in staat te handelen als er paniek uitbreekt. Door deze maatregelen te nemen, vergroot je de brandveiligheid in huis en verklein je de risico’s aanzienlijk.
Zorg daarnaast ook voor voldoende branddetectie, zoals rookmelders en koolmonoxidemelders, die tijdig waarschuwen bij gevaar. En overweeg daarnaast om hulpmiddelen in huis te hebben waarmee je de verspreiding van brand kunt vertragen.

Elke seconde telt, dus zorg ervoor dat je goed voorbereid bent, zodat je met vertrouwen en veiligheid kunt handelen wanneer het nodig is. Én weet dat de brandweer altijd klaarstaat om je te helpen!

Op zoek naar meer informatie?
Lees ook eens verder op de website van de brandweer. Je vindt er heel veel informatie over alles wat te maken heeft met brand en brandveiligheid.

En wist je dat je via de website van de brandweer ook direct informatieve vragen kunt stellen via het vraagformulier aan de brandweer van jouw veiligheidsregio?

Dit artikel is opgesteld in samenwerking met Egitte van Hoek, adviseur Brandveilig Leven, specialist brandpreventie in Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost en bevelvoerder in Valkenswaard.

 

 

 

Terug naar nieuws